تیله

تیله از جمله اسباب بازی‌های قدیمی است که تقریبا در هر سنی که باشید از آن خاطره خواهید داشت چرا که این مهره رنگی سال‌های زیادی است که جای خود را در میان کودکان تثبیت کرده است.

تیله چیست؟

شاید پاسخ به این سوال کمی خنده‌دار بنظر برسد چرا که همه ما می دانیم تیله توپی توپر و کوچک از جنس شیشه‌ی رنگی است که در سایزهای متفاوتی تولید میشوند. تیله از جمله اسباب بازی‌هایی است که در استفاده از آن تفاوتی میان فقیر و غنی نیست و همه‌ی کودکان میتوانند آن را تهیه کرده و از لحظات شیرین دوران کودکی لذت ببرند.

نام تیله

این اسباب بازی جذاب در گویش‌های مختلف اسامی متفاوتی دارد اعم از : گولو، گلوله، گلول، بیل، فنگ، مایه، تشیله، تشله، مازی، هل مات و… که در اقصی نقاط ایران متفاوت است.

تیله نه تنها در میان کودکان بلکه در بین بزرگسالان نیز طرفداران بسیاری دارد و این موضوع به کشور ما محدود نمیشود و در سراسر دنیا طرفداران بسیاری دارد که بازی‎‌های متفاوتی با آن انجام میشود.

تاریخچه تیله

جالب است بدانید تیله‌های اولیه در محل پاکستان کنونی که در گذشته به دره سند شهرت داشته است ساخته شده که گلوله‌هایی سنگی، گلی و شیشه‌ای را شامل میشدند.

برخی باستان شناسان نیز گفته‌اند تیله‌های ابتدایی در محل‌هایی در کشور انگلستان یافت شده است البته علاوه بر این ناحیه در اکتشافات باستان شناسان در مقبره‌هایی در مصر باستان، اهرام تمدن آرتک‌ها و همچنین در محل زندگی سرخپوستان آمریکا نیز این گوی‌ها که تیله‌های ابتدایی بوده‌اند پیدا شده‌اند.

پس میتوان گفت بازی با تیله به این روزها و سالها محدود نبوده و قرون زیادی است که مردم این وسیله را به عنوان اسباب بازی استفاده میکنند. نکته جالب استفاده از تیله اینجاست که انسان‌های اولیه ابتدا از میوه‌ها به عنوان تیله استفاده کرده‌اند.

و پس از گذشت زمان با استفاده از سنگ و تراشیدن آن و همچنین گل شروع به ساخت تیله کرده‌اند که در نهایت به ساخت تیله‌های شیشه‌ای ختم شده است. گفته شده از شروع قرن ۱۸ با استفاده از مرمر و تراشیدن آن تیله‌هایی زیبا تولید کرده‌اند که این صنعت را بسیار رواج داده است.

تیله‌های امروزی

امروزه تیله‌ها از سنگ و شیشه ساخته میشوند که معمولا قطری کمتر از ۲ونیم سانتی‌متر داشته که ظاهری شفاف، رنگی و زیبا دارند. گفته شده است بازی‌هایی مانند: بیلیارد، بولینگ و پین بال از بازی با تیله نشات گرفته‌اند‌.

عنصر اصلی تولید کننده تیله شیشه است که هم سبب میشود این وسیله دارای حالتی سخت باشد و هم صدای جالبی را هنگام بازی انعکاس دهد که برای بازی کنندگان اشتیاق آفرین است.

در تولید تیله از ترکیب: آهک سوددار، ماسه، سیلیس و برخی مواد دیگر استفاده میشود که امروزه تولید این اسباب بازی خود به صنعتی تبدیل شده است و در زمره اسباب بازی‌های خاص و دوس داشتنی قرار میگیرد که هم تهیه آسانی دارد و هم همه‌ی افراد میتوانند با قیمت مناسبی آن را تهیه کنند.

روند تولید تیله

شاید تیله وسیله ای ساده بنظر برسد اما ساخت آن به آسانی نبوده و لازم است مراحلی طی شود تا تیله‌ها وارد بازار شوند.

مرحله یک: در ابتدا مواد اولیه تولید تیله را بیش از ۱۲ساعت درون کوره‌هایی با دمای بسیار بالا قرار میدهند که میتوان دمای آن را حدود ۱۲۰۰ درجه دانست که پس این مدت شیشه مذاب تولید میشود. شیشه مذاب دارای شکلی غلیظ و کاملا چسبناک است.

مرحله دوم: تولید تیله در اینجا به پایان نرسیده و شیشه مذاب بصورت میله‌ای بلند از کوره خارج میشود که لازم است توسط یک دستگاه برش به اندازه‌های یکسان قطعه قطعه شود.

مرحله سوم: سپس قطعات در دستگاهی قرار گرفته تا شکل کروی بخود بگیرند و در واقع در این مرحله تراش داده میشوند. در این مرحله شکل موجی درون برخی تیله‌ها نیز با افزودن نمونه‌ای شیشه طراحی میشود.

مرحله چهارم: آخرین مرحله از تولید تیله، بسته‌بندی آن است که در این قسمت لازم است سایز تیله‌ها بصورت مساوی باشد و در صورتیکه نمونه‌ای کوچکتر و یا بزرگتر از حد استاندارد باشد لازم است به بخش بازیافت برگردد و در نهایت پولیش کاری برای براق شدن تیله‌ها انجام شده و درون بسته‌بندی قرار میگیرند تا راهی بازار شوند.